ŚW. WOJCIECH BISKUP, MĘCZENNIK, PATRON POLSKI
Przyszedł na świat około roku 956 w czeskich Libicach jako przedostatni z siedmiu synów możnej rodziny Sławnikowiców. Rodzice wcześnie przeznaczyli go do stanu duchownego, kształcił się w Magdeburgu pod opieką tamtejszego arcybiskupa Adalberta. Ku jego czci przyjął w czasie bierzmowania imię Adalbert, pod jakim jest zapisany w Martyrologium Rzymskim i znany na Zachodzie. W świecie słowiańskim czczony jest pod swoim imieniem chrzestnym — Wojciech. Z Magdeburga jako dwudziestopięcioletni subdiakon wraca do Czech, przyjmuje resztę święceń, 3 czerwca 983r. otrzymuje pastorał, a pod koniec tego samego miesiąca zostaje konsekrowany na biskupa Pragi.

Wbrew powszechnie przyjętemu zwyczajowi nie objął diecezji w paradzie, manifestacyjnie, ale boso. Skromne dobra biskupie dzielił na utrzymanie budynków i sprzętu kościelnego, na potrzeby własne i kleru katedralnego, na ubogich i więźniów, których sam odwiedzał, wysłuchując skarg i zaopatrując potrzeby. Szczególnie dużo starań poświęcił sprawie wykupu niewolników – chrześcijan , których Żydzi sprzedawali do krajów muzułmańskich – a Praga leżała na szlaku handlowym z zachodu na wschód. Jeden z jego biografów pisze, że miał mu się pojawić we śnie Chrystus mówiąc: „Oto jestem znowu sprzedawany, a ty śpisz?” Scenę tę przedstawia jedna z osiemnastu brązowych rzeźb na słynnych drzwiach gnieźnieńskich.

Po kilku latach, zniechęcony i rozżalony rozwiązłością duchowieństwa, rozdał wszystko co posiadał, udał się do Rzymu i za radą papieża Jana XV wstąpił do klasztoru benedyktynów na Awentynie. Tu zaznał spokoju wewnętrznego, oddając się żarliwej modlitwie.
Przychylając się do życzenia papieża, wiosną roku 992 wrócił do Pragi i zajął się gorliwie sprawami kościelnymi w Czechach. Ale stosunki wewnętrzne nie tylko się nie poprawiły, ale jeszcze zaostrzyły: zatarg z księciem Bolesławem II zmusił go do powtórnego opuszczenia kraju. Wkrótce potem zniszczono jego rodzinne Libice i wymordowano braci.  W tej sytuacji o ponownym powrocie nie było co marzyć.
Zetknąwszy się w Italii z Ottonem III, zaczął snuć plany działalności misyjnej, do czego zachęcał go cesarz. Odwiedził jeszcze groby świętych: Benedykta we Fleury, Dionizego w Saint-Denis i Marcina w Tours, po czym ruszył do Polski. Tu podsunięto mu myśl o pogańskich Prusach, nękających raz po raz  granice państwa Bolesława Chrobrego.

W porozumieniu z księciem i za przyzwoleniem swego przyjaciela cesarza popłynął łodzią do Gdańska, tamtąd zaś morzem w kierunku ujścia Pregoły. Na towarzyszy tej  podróży wybrał brata Radzima Gaudentego i prezbitera Benedykta Boguszę. Nie został gościnnie przyjęty: od początku Prusowie okazywali wrogość, a kiedy mimo to próbował rozpocząć pracę misyjną, został zabity przez pogańskiego kapłana w bliżej nie znanej miejscowości, identyfikowanej dziś jako Tękity lub Truso. Odcięto mu głowę i wbito na żerdź. Cudem uratowani dwaj towarzysze zdali w Gnieźnie relację o męczeńskiej śmierci św. Wojciecha. Bolesław Chrobry wykupił jego ciało i pochował z honorami.

W roku 999 papież Sylwester II uroczyście wpisał go w poczet świętych. Staraniem Bolesława Chrobrego i za wsparciem cesarza papież utworzył wówczas w Gnieźnie metropolię, której patronem został św. Wojciech. Uroczystej proklamacji metropolii dokonano w roku 1000, na zorganizowanym z wielką okazałością zjeździe gnieźnieńskim, na który – z pielgrzymką do grobu świętego – przybył również pierwszy propagator jego kultu w Europie – Otton III.  Część otrzymanej wtedy relikwii ramienia św. Wojciecha złożył w Akwizgranie, część zaś w Rzymie w ufundowanych w tym celu kościołach. W roku 1928 na prośbę ówczesnego Prymasa Polski, Augusta kardynała Hlonda, relikwię z Rzymu przeniesiono do skarbca katedry gnieźnieńskiej; część relikwii przechowywana jest także w Trzemesznie.
(na podstawie „Żywoty Świętych Pańskich na każdy dzień roku” opracował O. Hugo Hoever SOCist, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn 1989, s. 462–465)

ŚWIĘTY ALBERT (ADAM) CHMIELOWSKI, ZAKONNIK
Adam Chmielowski urodził się 20 sierpnia 1845r. w Igołomni jako pierworodny syn Wojciecha i Józefy z Borzysławskich. Uczył się w Szkole Kadetów w Petersburgu, w gimnazjum w Warszawie i w instytucie rolniczo-leśnym w Puławach. Stąd jako siedemnastoletni student poszedł do powstania. Ujęty przez Austriaków pod Tarnowem, został osadzony w twierdzy w Ołomuńcu, skąd zbiegł i ponownie włączył się do walki. Na skutek ran odniesionych w powstaniu stracił lewą nogę.

Po upadku powstania udaje się na emigrację, studiuje malarstwo w Paryżu i Monachium; po powrocie do kraju bierze żywy udział w życiu artystyczno-kulturalnym Warszawy, Lwowa i Krakowa, stając się jednym z prekursorów polskiego impresjonizmu. W roku 1880 wstępuje do nowicjatu jezuitów, ale po kilku miesiącach z powodu depresji psychicznej rezygnuje i na pewien czas wyjeżdża na Podole.
Tam też styka się z tercjarstwem franciszkańskim, które wówczas zaczęło konspiracyjnie szerzyć się na Podolu. Zagrożony zesłaniem na Sybir, musi przenieść się do Krakowa. W roku 1887 przywdziewa habit tercjarza franciszkańskiego, przyjmując imię brata Alberta ; w rok później składa śluby zakonne. Wówczas też uzyskuje od władz miejskich zezwolenie na objęcie opieką tzw. ogrzewalni miejskich, służących największej biedocie, żyjącej w moralnej nędzy i przerażających warunkach materialnych. Za pieniądze uzyskane ze sprzedaży własnych obrazów zakłada przytułek dla ubogich, domy dla sierot, starców, kalek i nieuleczalnie chorych, udziela zapomóg, ułatwia znalezienie pracy i pobyt w szpitalu. Pracę tę kontynuują pod jego kierunkiem dwa utworzone przez niego zgromadzenia albertynów (1888) i albertynek (1891).
Zmarł w Krakowie 25 grudnia 1916r. na raka żołądka.

W dniu 15 września 1932 r. przeprowadzona została ekshumacja szczątków i ponowne złożenie ich w metalowej trumnie. Po zakończeniu wojny, w 1946 roku, kardynał Adam Sapieha rozpoczął proces informacyjny trwający do 1950 roku. W trakcie procesu 31 maja 1949 ponownie ekshumowano szczątki Brata Alberta i złożono je w kościele Ojców Karmelitów Bosych. Dnia 15 września 1967 kardynał Karol Wojtyła rozpoczął proces apostolski, a w styczniu 1977 papież Paweł VI wydał dekret o heroiczności cnót przyszłego świętego. W dniu 22 czerwca 1983 roku, podczas mszy św. na krakowskich Błoniach papież Jan Paweł II ogłosił Brata Alberta Chmielowskiego błogosławionym, a następnie 12 listopada 1989 roku, podczas kanonizacji w Rzymie – świętym. Jego doczesne szczątki znajdują się obecnie pod ołtarzem w kościele Ecce Homo (od 1997 r. – sanktuarium) na Prądniku Czerwonym w Krakowie.
(na podstawie „Żywoty Świętych Pańskich na każdy dzień roku” opracował O. Hugo Hoever SOCist, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn 1989, s. 480–481)